Çağdaş Türk Tiyatrosu Oyun Okuma Tavsiyeleri

Tiyatro oyunu okumak büyük bir keyif. Size aynı anda yönetmen, oyuncu, dramaturg olma imkanı sağlayan, dilediğiniz dekorla, dilediğiniz müzikleri kullanmanıza imkan veren, sahne ve maddi kısıtlamalar olmadan zihninizde okuduğunuz oyunu dilediğiniz gibi canlandırabileceğiniz çok serbest bir alan. Geldiğimiz teknoloji seviyesi ile artık internet üzerinden binlerce oyuna tek bir tıkla ulaşmak mümkün. Ancak Türkiye’de bu konuda büyük bir eksiklik var. Dünya üzerindeki binlerce oyuna çok kolay ulaşabiliyorken, modern, çağdaş, alternatif Türk yazarları ve oyunlarına o kadar kolay ulaşamıyoruz.

Sorunun ilk kaynağı, Tiyatro alanında çalışma yapan yayınevi sayısının az olması. Okurla, yeni yazarları yeni metinleri ilk buluşturacak en önemli kaynaklardan birisi yayınevleridir. Ne var ki bunu yapmayı deneyen bir çok küçük yayınevi de maddi durumlar nedeniyle çok kısıtlı bir çevreye ulaşabiliyor. Sorunun ikincil kaynağı teknolojik bir atılım yapılmaması. Bugün İngiltere’de, Amerika’da binlerce yeni oyun yazarının yeni metinleri sadece senaryo olarak internet sitelerinde satılıyor. Türkiye’de yavaş yavaş başlayan bu girişim ümit verici ancak emsallerinin şimdilik gerisinde.

Bu yazıda bu sorunlardan daha fazla bahsetmenin bize pek bir faydası olmayacağı da açık. O nedenle, bu kısıtlı imkanlarla ulaşılabilecek bazı Çağdaş Türk Tiyatrosu Oyun Okumaları tavsiyelerinde bulunacağım.

Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin / Fü - Murat Mahmutyazıcıoğlu

Murat Mahmutyazıcıoğlu hem oyuncu hem yönetmen olarak yıllardır İstanbul’da çok başarılı eserler ortaya koyuyor. Kaleminin gücünü de son yıllarda yazdığı oyunlarla kanıtladı ve pek çok ödül aldı. Yazarın Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin ve Fü oyunları aynı kitapta Habitus Kitap tarafından basıldı. Çağdaş Türk Tiyatrosu adına çok başarılı bu oyunlar oyun okumayı seven her tiyatro sever tarafından okunmalı.

Yedi – F. Egemen Arslan

Yedi, 2015 yılında Mitos Yayınları tarafından düzenlenen Oyun Yazma Yarışmasında ödül alan oyunlardan biri. Türkiye’de yaşanan maden kazalarına ilişkin çok çarpıcı, ilginç ve akıllı kurgusu olan yenilikçi bir metin. Oyun metnine Mitos Yayınlarının 7. Oyun Yazma Yarışması Kitabından ulaşmak mümkün.

Panoptikon – Işıl Karayel

Bu oyun da ödüllü oyunlar arasında yer alıyor. Zaten ödül yarışmalarında ödül alan oyunların kitap haline getirilmesi bu yerli yeni metinlere ulaşmamızı sağlayan yegane yollardan birisi oluyor. Panoptikon oldukça değişik, derin bir oyun. İsmini İngiliz Filozof Jeremy Bentham’ın ünlü hapishane projesinden alıyor. Dramaturjik olarak oyunun her satırı ayrı ayrı birer anlam taşırken, imgeler, absürdlükler, oyunun kalitesini oldukça arttırıyor. Metine Mitos Yayınlarının 5. Oyun Yazma Yarışması Kitabından ulaşmak mümkün.

Toz Duman – Duygu Toksoy

İki kız kardeşin, sırlarla dolu geçmişlerine yaptıkları yolculuğu anlatan bu oyunun dili, karakterlerin gerçekliği okuyucuyu ilk anda içine çekiyor. Oyunun barındırdığı psikolojik atmosfer ise yerli oyunlarda pek sık rastlamadığımız ancak hem sahnede hem de okurken görmekten mutlu olduğumuz bir tercih. Duygu Toksoy’un Toz Duman isimli oyunu da ödül kazanmış bir eser ve oyunun metinine,

Mitos Yayınlarının Nilüfer Belediyesi Sahne Eseri Yazma Yarışması Kitabından ulaşmak mümkün.

Gecenin Ötesinde – Tekin Özerten

Birbirini hiç tanımayan yaşlı bir adam ve kadının aynı anda geçmişe ve gelecek hayallerine yaptıkları yolculuğu anlatan Gecenin Ötesinde oyunu, 2017 yılında Kadıköy Belediyesi Tiyatro Eseri Yazma yarışmasında ikincilik ödülü kazanmış. İki yalnız kalmış kalbin hayal kırıklıkları, geçmişle yüzleşmeleri, binemedikleri gemiler yazar tarafından usta bir dille okuyucuya aktarılıyor ve karşımıza okuması hem çok keyifli hem de hüzünlü bir eser çıkıyor. Oyunun Metnine Kadıköy Belediyesi Kültür yayınları tarafından basılan Yarışma kitabından ulaşmak mümkün.

77. Şube – Barkın Kenan

Deneysel, cesur bir metin 77. Şube. Anlattıkları kadar düşündükleri de fazla. 2020 yılı içerisinde BILT (Bilkent International Laboratory Theatre) tarafından sahnelenen oyunu izlemesi de okuması kadar keyifli. Metine şu anda yazara başvurma dışında ulaşma yolu ne yazık ki bulunmuyor.

Hiç kuşku yok ki, bu yazıda yer verdiğim 6 oyundan çok daha fazlası var ÇağdaşTürk Tiyatrosu adına. Ne yazık ki, oyun yarışmalarının kitaplaştırılması, bazı alternatif metin yazan yazarların oyunlarının text olarak internet üzerinde satılması haricinde ne bu oyunlara ulaşmanın ne de haberdar olmanın bir yolu henüz yok. Umudum odur ki hem yazarların, hem okuyucuların birbirleriyle çok daha rahat buluşabilecekleri, oyun metinlerinin tozlu raflarda kalmayacağı günler görürüz.

Ali Uygur Selçuk

http://www.twitter.com/aliuygurselcuk